K R U I D E N

 

WILDPLUK	KRUIDEN	KRUIDENKNIP
KRUIDENRECEPTEN	ESSENTIELE OLIE	KRUIDENKNIP NIEUWSBRIEF

 

 

KOKEN MET VERSE KRUIDEN

Kruiden zijn erg bepalend voor de uiteindelijke geur en smaak van een gerecht. Verse kruiden bevatten de meeste voedingsstoffen en hebben meer smaak dan gedroogde kruiden.

Kruiden met harde blaadjes, zoals tijm, laurier, salie en rozemarijn hebben tijd en warmte nodig om hun smaak af te geven. Deze voeg je dan al aan het begin van het kookproces toe.

Kruiden met zachte blaadjes zoals peterselie, bieslook, koriander, dragon, dille en basilicum geven snel hun smaak af en kun je het beste op het eind van het kookproces toevoegen , of vlak voor het opdienen. Te lang verhitten of meekoken leidt bij deze kruiden tot smaakverlies. Bij een koud gerecht heb je minder zachte kruiden nodig dan bij een warm gerecht, omdat een deel van de smaak al snel vervliegt bij warmte.

Basilicum . Je kunt de blaadjes en de steeltjes gebruiken. Laat de blaadjes niet te lang meekoken, anders verdwijnt het aroma. Voeg ze pas toe op het einde van de bereiding. Lekker in onder andere vis- en vleesschotels, zuiderse gerechten en salades, tomaat, gestoomde groenten als courgette en aubergine. En uiteraard in de pesto. Basilicum verlicht ook hoofdpijn en krampen en helpt bij slaapstoornissen.

Dille . Voeg de fijngehakte dille net voor het serveren toe aan je gerecht. Zo komen de smaak en het aroma tot hun recht. Gebruik de verse blaadjes in: visschotels, bij scampi's en zalm, bij kip, in salades en bij groenten zoals wortels en courgette. Dille gaat ook goed samen met zure ingrediënten als azijn, yoghurt en zure room. Dille heeft een kalmerende werking en is goed voor de spijsvertering. Dille werkt goed tegen darmkrampen en pijn veroorzaakt door lucht in de darmen.

Bieslook . Is makkelijker af te knippen dan te snijden. Geeft een lichte uiensmaak aan je gerecht. Verwarm niet op een te hoge temperatuur, anders gaat een groot deel van de smaak verloren. Lekker in: soepen, sauzen, dressings, salades, aardappel- en eiergerechten. Bieslook gaat ook goed samen met kalfsvlees en gevogelte . Bieslook is goed voor je immuunsysteem door het hoge gehalte aan vitamine C. Het is ook een goede bron van ijzer. Knabbel gewoon dagelijks een stevige spiet van het kruid.

Tijm . Dit is een echt stoofkruid en kun je, net als de gedroogde variant, mee laten koken. Gebruik liever hele tijmblaadjes, voor meer aroma. Lekker in: ragouts, tomatensauzen en groenteschotels met tomaat, aubergine, champignons en paprika. Ook heerlijk bij gegrild vlees, vis en eieren. Tijm is goed voor de luchtwegen: drink thee van tijm als je verkouden bent en veel moet hoesten.

Rozemarijn . Je kunt rozemarijn, vers of gedroogd, gewoon mee laten koken, de smaak wordt alleen maar beter. Gebruik het wel met mate, want de doordringende smaak overheerst snel andere ingrediënten. Lekker in: stoofschotels, marinades, soepen, pasta, bij lamsvlees en kip, en dit zowel vers als gedroogd. Ook heerlijk bij vette vissoorten (zalm, paling), aardappelen, groenten (bonen, spinazie, tomaten) en wildgerechten. Rozemarijn helpt bij een opgeblazen gevoel en als thee verlicht het ook hoofdpijn en gaat vermoeidheid tegen.

Oregano . De verse blaadjes zijn lekker in salades, soepen, sauzen, en gevogelte en voeg je pas op het einde van de bereiding toe. Gedroogde blaadjes kun je laten meekoken en combineert goed met tomaat, bonen, aubergine, courgette, in pastagerechten en rijstschotels. Oregano geeft een aparte smaak aan gevogelte en is een ideaal kruid om een marinade van te maken. Heeft een positief effect op je spijsvertering en bij buikkrampen en indigestie.

Dragon . Heeft een sterke smaak, aparte smaak en moet dus met mate gebruikt worden, vooral in fijne gerechten met kip, witte vis, romige sauzen en ei-of kaasgerechten. Verse sprietjes van het kruid worden gebruikt in kruidenazijn en slasauzen.

Koriander . Lijkt op grootbladige peterselie en wordt in bossen verkocht. Je kunt het zaad zowel heel als gemalen kopen. Het is een belangrijk ingrediënt van kerriepoeder. Koriander wordt gebruikt voor de spijsvertering en de eetlust te bevorderen. Er zijn mensen die koriander niet lekker vinden of zelfs niet kunnen verdragen. Dit komt doordat deze mensen de zogenaamde olfactorisch receptoren bezitten. Dit zorgt ervoor dat je dezelfde chemicaliën ruikt zoals je dat bij zeep ruikt. Daardoor wordt de link gelegd tussen koriander en zeep. Tip: als je eters krijgt en je met koriander wilt koken, vraag dan even na of ze dit kruid lekker vinden.

Peterselie . Krulpeterselie is een van de bekendste en meest gebruikte kruiden, zowel als garnering als bij het koken. Platte peterselie of Napolitaanse peterselie, waarvan de blaadjes wat op koriander lijken, is minder decoratief en heeft een scherpere smaak. Peterselie is veelzijdig: je kunt het kruid verwerken in soepen, sauzen, marinades en in gerechten met vlees, gevogelte, vis en groenten. Peterselie is rijk aan vitamine A en C en bevat ook substanties die allergische reacties kan verminderen. Inwendig kan het kruid helpen bij menstruatiekramp, blaas ontsteking, maagkoliek en indigestie. Vanwege het stimulerende effect op de baarmoeder kan het kruid beter niet tijdens zwangerschap gebruikt worden. Maar als de baby geboren is, kan het wel de borstvoeding stimuleren.

Tip: wanneer je knoflook hebt gegeten en je wilt niet dat anderen kunnen meegenieten van je adem, kauw dan even op een takje peterselie. Dat helpt voortreffelijk.

Salie . Salie is wat mij een kruid die iedereen zou moeten hebben. Zelfs in de winter kan de verse blaadjes oogsten. De plant ruikt heerlijk en wordt druk bezocht door bijen en hommels. De smaak van salie is vrij uitgesproken en een populair kruid in de mediterrane keuken en wordt ook als geneeskrachtige plant veel toegepast. Salie heeft een sterkt antibacterieel en antiviraal effect. Een kruidenthee van salie werkt tegen hoest, bronchitis, griep en verkoudheid. Is toepasbaar als gorgeldrank en mondwater. Salie kan vast slijm in de luchtwegen vloeibaar maken en losmaken. Salie ondersteunt de mondverzorgen en vermindert overgangsklachten, verlaagt de bloedsuikerspiegel en het LDL-cholesterol. Mensen met epilepsie en zwangeren kunnen salie beter niet gebruiken.

 

VERSE KRUIDEN INVRIEZEN

Het is zonde wanneer je na het koken nog veel van een vers bosje peterselie of dille na een paar dagen weg moet gooien, omdat je de rest niet meer hebt kunnen gebruiken. Het invriezen van kruiden is een heel geschikte manier om kruiden te bewaren: bij het invriezen van kruiden zorg je ervoor dat ze vers blijven en hun smaak behouden. Niet alle kruiden kun je goed in de vriezer bewaren. Kruiden met zachte blaadjes als basilicum, koriander en munt veranderen in drap. Deze kruiden kun je beter eerst fijnhakken en in olie inleggen. Schep de kruiden in ijsblokjesbakjes en vul dat bij met olie. Zodra de blokjes hard zijn, kun je ze overdoen in een diepvrieszak. De blokjes zijn een 6 maanden houdbaar.

Er zijn twee manieren om kruiden in te vriezen: de droge en de natte manier.

KRUIDEN DROOG INVRIEZEN

Bij de droge manier stop je de kruiden in een diepvriesdoosjes en leg je ze in de vriezer. De kruiden blijven op deze manier minimaal een jaar houdbaar. Het voordeel van deze manier is dat je de kruiden relatief lang kan bewaren en je ze niet hoeft fijn te hakken: het voortijdig fijnhakken van kruiden kan een negatieve werking op de smaak hebben.

KRUIDEN NAT INVRIEZEN

Bij nat invriezen hak je de kruiden eerst fijn, stop ze daarna in ijsblokjesbakjes of muffinvorm. Vul de vormpjes af met water en zet ze in de vriezer. De kruiden blijven op deze manier minimaal een half jaar houdbaar. Op deze manier kun je ook kruidenboter of pesto bewaren. Het voordeel van deze manier is dat je, per blokje, precies de hoeveelheid kan vriezen die nodig is voor een kookbeurt. Zo hoef je nooit meer te ontdooien dan nodig is! Wanneer je de bevroren kruiden gaat gebruiken is het het lekkerst om ze niet te ontdooien, maar bevroren in de pan te verkruimelen. Op deze manier behouden de kruiden hun smaak.

Kruiden voortijdig ontdooien verliezen hun smaak. Strooi ze tijdens het koken bevroren door je gerecht.

 

 

KRUIDEN DROGEN

Pluk of knip de kruiden die je wilt drogen vlak voordat hun bloemen open gaan, dan zitten de essentiële oliën nog in de blaadjes. Als een plantje veel knoppen heeft betekent dat dat het bijna gaat bloeien. Het beste moment van de dag om te oogsten is meestal 's morgens vroeg; net nadat de dauw is verdampt, maar voordat de zon de kans heeft gehad de vluchtige oliën te verdampen.

Pluk of knip altijd alleen de nieuwe blaadjes aan de bovenkant van de plant, en nooit meer dan één derde van de blaadjes. Hang ze bijvoorbeeld in bundeltjes van 5 of 10 stengels op een donkere en warme plek. Droog kruiden niet op een hoge temperatuur en zeker niet in de zon. Kruiden moeten niet te snel, maar ook zeker niet te langzaam drogen, omdat ze anders kunnen gaan rotten.

Voor mijn kruidenmengsels droog ik de kruiden liggend in een houten bak met een rooster van horrengaas in een zelfgemaakte droogkast (gemaakt van een kledingkast). Zachte kruiden zijn meestal al na 3 dagen droog. Je kunt de kruiden verkruimelen of intact laten en pas verkruimelen als je ze in een gerecht verwerkt. Bewaar de kruiden in een papieren zak of in een weckpot op een donkere en koele plek.